Avrupa’da Rönesans başlangıcına, diğer bir deyişle insanların
titizliğin ve temizliğin farkına varmalarına kadar, bütün bir tarih boyunca
yemek yerken eller kullanıldı. Tabii bunun da bir adabı vardı. Yemek yerken
kullanılan parmak sayısı, o kişinin statüsünü gösteriyordu. Normal insanlar beş
parmaklarını kullanırlarken, asiller üç parmaklarını -yüzük parmağı kesinlikle
kullanılmadan- kullanıyorlardı.
Aslında Latince çatal anlamına gelen kelime, çiftçilerin hasadı
havaya atıp savurmada kullandıkları dev çatalların isminden türemiştir. Bunların
çok küçükleri Türkiye’de Çatal Höyük’de yapılan kazılarda bulunmuş ama ne işe
yaradıkları, milattan 400 yıl öncesinde sofralarda yemek yemede kullanılıp
kullanılmadıkları tam anlaşılamamıştır.
Çatal konusunda kesin bilinen bir şey, ilk defa 11. yüzyılda
Toskana’da (İtalya) ortaya çıktığıdır. İki uçlu olan bu çatallara insanlar,
“Tanrı’nın bahşettiği yiyecek, yine Tanrı’nın verdiği parmaklarla yenilebilir,”
diye şiddetle karşı çıktılar.
İnsanların yüzyıllar boyu süren, yemek yerken çatal kullanmaya
karşı direnme gibi tavırların tarihte örneği azdır. 17. yüzyıla kadar süren bu
direnmenin bir başka cephesi daha vardı. Yiyeceği bıçakla tutup, ısırarak yemeye
alışmış erkekler çatal kullanmayı kadınsı bir davranış olarak
görüyorlardı.
Bu arada Fransız İhtilali’nin biraz öncesinde Fransa’da yavaş
yavaş dört uçlu çatallar kullanılmaya başlandı. Zamanla çatal kullanmak lüks,
asalet ve statü göstergesi oldu. Çatalla birlikte sofralarda her insan için ayrı
tabak ve bardak kullanmak âdeti de gelişti, toplumun tüm sınıflarına ve giderek
dünyanın diğer yerlerine de yayıldı.
Kaşığın kullanılmaya başlanması ise tarih kadar eskidir.
İnsanlar, çatala karşı gösterdikleri direnci kaşığa göstermemişlerdir. Bu,
şüphesiz sıvı bir şey içmek için eli kullanmanın iyi bir alternatif olmamasından
kaynaklanmıştır.
En eski zamanlara ait kazılarda bile, taş, kemik, ağaç veya
madenden yapılmış kaşık veya benzeri şeylere rastlanmaktadır. Kaşıktaki en
önemli gelişmeler, sapının şeklinde olmuştur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder